Pan Podstolic

Sample Image




W ostatnim wieku naszej anarchii, przodkowie nasi, nie zdołając już pojmować potrzeby miast dostatnich, i mniemając, że kraj wyłącznie rolniczy może być szczęśliwym bez pomocy
rękodzieł i handlu, zaniedbali miasta, jako tych gałęzi przemysłu siedliska.
—
— Wszelako, rzekł Władysław, tak liczne w kraju naszym miasta obywatelskie dowodzą niepospolitej troskliwości właścicieli o ich wznoszenie.
—
— Przywilej na miasto nie przeistoczy wsi w miasto, odpowiedział P. Podstolic. Liczne wprawdzie u nas wsi ponazywano miastami, lecz, nie pojmując miast celu.
przestawano tylko na zaprowdzeniu w nich festów i kiermaszów, jedynie dla pomnożenia dochodu z szynków.
Nie mieliśmy też miast wzrastających przy założonej rękodzielni albo na zbiegu punktów handlowych; a kilkanaście lub kilkadziesiąt rodzin żydowskich, w uprzywilejowanej wsi
osadzonych, bez przemysłu, bez pożytecznej pracy, na rozpojeniu tylko włościan byt swój i intratę właścicielowi opierających, przyczyniały sie owszem do wyniszczenia okolicy.
—
Po zjechaniu z przewozu, gdy się puścili w dalszą drogę, Władysław temi słowy odnowił o miastach rozmowę.
— Dla dopełnienia uwag o stanie naszej prowincii, czy nie będzie wola WPana D.
objaśnić mię: jakie mianowicie przyczyny przywiodły do upadku ową sławioną zamożność dawnych miast naszych i jakie dziś w tym stanie poniżenia je utrzymują?
—
— Ktokolwiek otworzy xięgę naszych dziejów, odpowiedział P. Podstolic, każdy łatwo postrzedz może, co było tego upadku miast i przemysłu przyczyną.
W innych krajach, gdzie władza panujących wzięła przewagę nad feudalizmem szlachty, interesem było Monarchów dźwigać miasta i na potędze ich opierać swe trony; tam gdzie pewna
równowaga wszystkie stany w przyzwoitych granicach utrzymała, wszystkie tez wspólnie do wzrostu i zamożności, wzajemnie się wspierając, postępowały.

<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 Nastepna>>