Tam zaś gdzie skutek nic może być wyprowadzony w jednem miejscu i w krótkim czasie, nie można go zapewnić inaczej jak tworząc taką silę, która ani miejscem ani czasem ograniczać
się nie da. Taką silą do dźwignienia przemysłu całej prowincij mogłoby być jedynie podobne towarzystwo.
Koszta znaczne, którychby zamiary takiego towarzystwa wymagały, szczególniej na przedmioty nie wracające w naturze nakładów: jakoto: instrukcija, folwarki wzorowe itp.
mogłyby być zastąpione z pewnej części procentów towarzystwa.
Gdyby naprzykład każdy, pożyczający w kassie towarzystwa jaką summę, obowiązał się płacić od niej na ten cel po ćwierci jednego procentu przez wszystkie lata, przeznaczone do
umorzenia pożyczki, chociażby ją przed terminem opłacił, towarzystwo miałoby corocznie około 2 1/2 miljonów do rozporządzenia.
Połowa tej summy obracana na fundusz stały zakładów, przez lat trzydzieści kilka, zapewniłaby ich utrzymanie i nadal, a połowa corok wydawana wystarczyłaby na kupno kilkaset włok
ziemi na szkoły włosiańskiej chociażby tych było po 10 w każdym powiecie, na założenie kilkunastu folwarków wzorowych i szkół rolniczych dla obywateli, na utrzymanie po miastach
szkół rzemieślniczych i wyższych przemysłowych i na inne przedsięwsięcia.
Tym sposobem członkowie towarzystwa, sami płacąc mniejsze procenta od zwyczajnych, to jest 4 1/4 zamiast 5 lub 7 i więcej, powoli wyszliby z długów, które dziś ich rujnuią i
kosztem małej ofiary podnieśliby wartość' dóbr swoich, przez samo podniesienie i zabeśpieczenie przemysłu w kraju.
Gdyby się tylko mogło utworzyć u nas towarzystwo z tak obszernemi widokami, nie należy wątpić że znalazłyby się i _z _innych źrzódeł fundusze na pożyteczne nakłady.
Wiemy jak gorliwi są niektórzy nasi spółziomkowie o dobro powszechne: niepołączcni nie mogli nic stanowczego dla przemysłu zbudować; ale wiemy, że z nadwerężeniem funduszów
swoich, ile mogą prywatni, zakładają szkoły dla włościan, łożą na wychowanie sierot, wznoszą rękodzielnie pożyteczne, łamią się ze wszystkiemi trudnościami.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 Nastepna>>