U nas przeciwnie, jeden stan szlachty opanował prawodawczą władzę, a tylko swoje korzyści majaczną baczeniu i nie pojmując zasad prawdziwej ekonomiki, mniemał, ze tym wyżej się
wzniesie, im bardziej inne stany poniży: rozpostarł więc na miasta ucisk i na miejskie professije pogardę i sponiewieranie.
Iskierki stłumionego przemysłu, jeżeli się gdzie, w przyjaznych miejscowych okolicznościach.
w ognisko rozdyniać zaczęły, natychmiast wichrem zaburzeń domowych, albo zewnętrznią nawałnicą, rozwiane i rosproszone gasły; prawa nie zaręczały im zasłony a niedostatek
kapitałów w ręku mieszczan nie dozwala! zasiłku.
Zaludnienie nakoniec miast sponiewieranem żydowstwem, oddanem jedynie kramarstwu i szynkom, do ostatka wszelki rękodzielny i w wyższem znaczeniu handlowy przemysł wygasiło,
Te były
przyczyny upadku miast naszych i przemysłu.
Te zaś, które dziś do wzrostu ich na zawadzie stoją, mogą się dzielić na trzy główne rzędy, to jest: złe wychowanie mieszczan, wady administracii miast, i niedostateczne
zabeśpieczenie własności.
W pierwszym rzędzie ważniejszemi są zaniedbanie wychowania moralnego, z tąd zgubne dla przemysłu'przesady, zła wiara i złe prowadzenie się mieszczan; niedobre zastosowanie
instrukcii do potrzeb klass przemysłowych, albo nie zbliżenie jej do nich tak, aby wszystkie mogły z niej kowystać [11]; niedostatek nakoniec reformy żydów.
W drugim: przywrócenie cechów [12] nieograniczona wolność szynków, akcyzy i inne od wjeżdżających do miasta opłaty.
W trzecim: niepewność używania owoców swej pracy, tak dla przedajności i złej wiary urzędników, jakoteż dla słabości miejscowych praw względem dłużników: ztąd upadek
kredytu i zastanowienie sie w biegu kapitałów.
Tego wszystkiego, nakoniec, skutek konieczny i najbliższa przyczyna dzisiejszego stanu przemysłu jest: zniknienie ducha przedsiebierczego.
—
— Nie wiem, rzekł Władysław, czyli Instrukcija nie jest zastosowaną do potrzeb klass przemysłowych, lecz zdaje mi się że jest do nich zbliżoną: szkoły nasze są każdemu
otwarte.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 Nastepna>>